Astım, hava yollarının rastgele bir mikroorganizma olmadan iltihaplanması ve daralması sonucu oluşuyor. Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de görülen en yaygın hastalıklar ortasında yer alan astım, erkek çocuklar ve erişkin bayanlarda daha fazla görülebiliyor. Sistemli ilaç kullanımı ve tabip kontrolleri ile astım kontrol altına alınabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Astım, hava yollarının rastgele bir mikroorganizma olmadan iltihaplanması ve daralması sonucu oluşuyor. Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de görülen en yaygın hastalıklar ortasında yer alan astım, erkek çocuklar ve erişkin bayanlarda daha fazla görülebiliyor. Tertipli ilaç kullanımı ve tabip kontrolleri ile astım kontrol altına alınabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Astım akciğer hava yollarının yani bronşların kronik iltihabı bir durumudur. Astımın belirtileri KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ile karışabilmektedir. Astımın neden olduğu bu şikayetler vakit zaman özellikle mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. İlaçlarla veya ilaçsız olarak bu şikayetler kontrol altına alınabilmektedir. Astım kronik bir hastalık olduğu için sistemli ilaç kullanımı ve tabip kontrolü değer taşımaktadır.
Astımın birçok nedeni bulunuyor
Astımın nedenleri ortasında;
- Genetik yatkınlık,
- Sigara kullanımı,
- Fazla kilo ve obezite,
- Ev tozu akarları, polenler, küf mantarları ve hayvan tüyleri,
- Kimyasal ögeler,
- Hava kirliliği bulunmaktadır.
Astımın, alerji kaynaklı olduğu düşünülüyorsa, hastaya cilt ve kan testleri yapılarak hastanın hangi konulara alerjisi olduğu belirlenmelidir. Bu ögelerden uzak durulması tedavinin temelini oluşturmaktadır. Şayet hastanın polen alerjisi bulunuyorsa polenlerin çok olduğu periyotlarda dışarıya mümkün olduğunca çıkılmaması ve gerekli durumlarda maske kullanması önerilmektedir.
Astım bu belirtilerle ortaya çıkabilir
Öksürük, göğüste sıkışma ve baskı hissi, nefes darlığı, soluk alıp verirken hırıltı, hışıltı ve ıslık sesi gibisi sesler astımın belirtileri ortasında bulunmaktadır. Bu belirtiler tekrar ediyorsa, tabiatıyla ya da astım spreyleri ile düzeliyorsa ve özellikle uykudan uyandıracak formda görülüyorsa akla astım hastalığı ihtimali gelmelidir.
Astım kontrol altında tutulmalı
Astımda geri dönüşümlü bir hava yolu darlığı kelam bahsidir. Tedavide sistemli ilaç kullanımı ve rutin hekim kontrolü ile astımın kontrol altına alınması amaçlanmaktadır. Kronik bir hastalık olduğu için tamamıyla tedavisi kelam konusu değildir. Astım tedavisinde hasta ve tabip işbirliği çok değerlidir. Alerjik astımlı bir hastanın alerjenden korunması değerlidir. Astım tedavisinde inhalasyon yani nefes yoluyla alınan sprey üslubu ilaçlar kullanılmaktadır. Bu spreylerin içinde kortizon ya da nefes açıcı ilaçlar bir ortada ya da farklı başka bulunabilmektedir.
Astım ilaçlarındaki kortizon ölçüsü düşük düzeydedir
Astım spreyleri nefes yoluyla kullanılan ilaçlardır ve içlerinde kortizon bulunmaktadır fakat kortizon ölçüleri çok düşüktür. Bu kortizon lokal olarak bronşlarda etkilidir, kana geçişi minimaldir münasebetiyle çok kıymetli yan etkileri bulunmamaktadır. Kilo artışı, ciltte bozulmalar, katarakt gelişimi, mide rahatsızlıkları ya da kemik erimesi üzere kortizonun bilinen yan etkilerine neden olmamaktadır.
Astım hastaları ilaçlarını kendi isteklerine göre kesmemeli
Tedavi başladıktan sonra sistemli tabip kontrolü ve şayet gerekiyorsa sistemli ilaç kullanımı önerilmektedir. Astım kriz ve ataklarla ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu sebeple hastanın ilaçları her vakit ulaşılabilir olmalıdır. Kimi hastalarda astım ağır seyredebilmektedir. Bu hastalar için özel tedavi yolları bulunmaktadır. Biyolojik casuslar denilen bu özel tedavi tekniklerine astım alanında uzman merkezlerden ulaşılması gerekmektedir.
Alerjik astım hastaları nelere dikkat etmelidir?
Alerjik astım hastaları polenlerin ağır olduğu ilkbahar ve son baharda mümkün olduğunca dışarıda uzun mühlet geçirmemelidir. Dışarı çıkılmak zorunda ise de maske kullanılmalıdır. Mesken tozu akarına alerjisi olan bir hasta bu alerjenden kaçınmalı ve hayat uzunluğu buna ihtimam göstermelidir. Hayvan tüylerine alerjisi olan bir astım hastası tekrar bu alerjene maruz kalmamak ismine dikkatli olmalıdır. Sigara içen bir kişi sigarayı bırakmalıdır. Astım atağına neden olabilecek güçlü ve ağır kokulardan uzak durmaya efor edilmelidir. Astım hastaları ilaçlarını nizamlı olarak kullanmalı ve doktor kontrollerini aksatmamalıdır.
YORUMLAR