Hukukçu Figen Çalıkuşu İliç’teki facianın 24 yıl öncesine giderek “Bu ülke, ‘kandan para yapan’ bu iktisada sessiz kalıyor.” diyerek
Hukukçu Figen Çalıkuşu İliç’teki facianın 24 yıl öncesine giderek “Bu ülke, ‘kandan para yapan’ bu iktisada sessiz kalıyor.” diyerek isyan etti.
Hukukçu Figen Çalıkuşu, Karar Gazetesi’nde yayımlanan köşe yazısında Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Anagold şirketine bağlı altın madeninde meydana gelen maden faciasın 24 yıl öncesine giderek şirketin bölgeyi nasıl kapattığını ve neler yaparak faciaya yer hazırladığı anlattı.
“Cinayet kabahatinin cezası hele ki taammüden olduğunda ömür uzunluğu mahpus iken “cinayet ekonomisinin” gerçek faillerinin bir gün bile ceza aldığını görmüyoruz.” Sözlerini kullanan çalıkuşunun yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Cinayet iktisadı ağlarını 2000’de örmeye başladı İliç’de… Birinci gelen Çukurdere Madencilik Limited Şirketi oldu. Çukurdere Madencilik’in şimdiki Anagold Madencilik A.Ş’ye dönüşmesi yeniden tıpkı yıl, 2000’de.
Bu devirde yönetmelik değişiklikleri yapıldı. Böylece, mera toprakları ve ormanlar maden alanına dönüştü.
Anagold özel mülkiyete tabi tapulu toprakları de istiyordu. Lokal halkın yansısını çekmemek, köylüleri ikna etmek gerekecekti… Köylüleri ABD’ye turistik seyahat ile ikna çeşitlerine başladı.
Tura birinci katılanlar köylerin muhtarları ile ileri gelenleri oldu.
İkinci, üçüncü tıp “talihlileri” periyodun Kaymakamı, Belediye Lideri, siyasi parti temsilcileri, milletvekilleri ve valilik bürokratları idi, liste liste seyahatler devam etti.
Sonra sıra köylülerin yerlerini kapatmaya geldi.
Fiyat 1 ise 5 katı fiyat verildi.
Ancak tarlaları satın almak yetmedi.
Şirket, Çöpler köyünün boşaltılmasını da istiyordu. Çöpler köyünde bulunan yaklaşık 40 hane Karasu Nehrin’in kıyısına taşındı. 230 köylü 2015 yılında bu yeni bölgeye yerleştirildi. 40 hane için 40 yeni dubleks mesken inşa edildi.
Bir diğer sistem de öbür köy olan Sabırlı Köyünde denendi.
Maden şirketi ve köylüler ortasında, Ekonomik Yer Değiştirme ve Geçim Kaynakları Dayanak Protokolü isminde dokümanlar imzalandı ve kurulacak maden ocağına istek gösterecekleri ve dava açmayacakları taahhüdünde bulunan köylülere şirket tarafından 130’ar bin lira ödeme yapıldı.
Bunlar Anagold’un yereldeki taammüden çalışmaları idi. Erzincan ilindekilerini, Ankara dehlizlerindekini varın siz düşünün.
Tam bu sıralarda 2009 yılında Berat Albayrak’ın CEO’luğunu yaptığı Çalık Holding’e bağlı Lidya Madencilik ile birleşme yaşandı.
2010’da Çöpler Altın Madenini işleten Anagold’un yüzde 80’i ABD-Kanada ortaklı SSR Mining’e, yüzde 20’si ise Lidya Madencilik’e ilişkin hale getirilmişti.
Dünya “siyanürlü madenciliğe” karşı gerekli önlemleri alırken tıpkı biçimde yerli feryatlar da çoğalıyordu.Birçok yerde olduğu üzere Türk Tabipler Birliği Halk Sıhhati Web Sitesinde “Siyanürle İlgili Madencilik ile ilgili görüş” raporu yayınlanıyordu.
Tarih 25 Mayıs 2021.
Rapordan aktarıyorum:
“Ağır metal ve kimyasal yüklü atıklar tıpkı siyanürleme alanlarında olduğu üzere depo alanlarındaki jeomembran sızıntıları, taşkınlar ve baraj çökmesi kazalarıyla da tatlı suya ve toprağa karışır.
Birleşmiş Milletler Etraf Programına (UNEP) nazaran dünyada son 30 yılda 70’ten fazla önemli atık maden barajı kazası yaşanmıştır. Bu kazalarda binden fazla insan hayatını kaybederken, bir o kadarı yaralanmış, onlarca insan kaybolmuştur, milyonlarca insan pak içme suyuna, sağlıklı besine ulaşamamıştır.”
Ve nasıl tedbir alınması gerektiğini mutlak bir mutlaka vurguluyor:
“Biyolojik çeşitlilik, tatlı su varlığı ve insan sıhhatini tehdit edecek derecede toksik bir kimyasal olan ‘siyanürlü liçleme’ katiyetle yasaklanmalıdır.”
Üyesi olmak için başvurduğumuz Avrupa Birliği kendi üyelerinde 2010 yılında siyanürü yasakladı… 14 yıl önce… Biz aldırmadık.
Türk Tabipler birliği halk sıhhatinin tehdit altında olduğunu vurgulayarak “yasaklayın” diye haykırdı… Biz aldırmadık.
Bunca net, somut ve açık “cinayet” ikazlarına karşın yargı, yasama ve yürütme bu katliamı neden önlemedi?
Felaketin gelmekte olduğunu kayda geçiren savcılık sonunda niçin takipsizlik kararı verdi?
Çünkü “cinayet ekonomisi” dediğimiz bu vahim iktisat, insan kanını “paraya” çeviriyor. Kanla beslenip büyüyor.
Bu ülke, “kandan para yapan” bu iktisada sessiz kalıyor.”
YORUMLAR