Güneydoğu’nun 2023 yılı temel besin ihracatı 3,8 milyar dolar

Makarna, buğday unu, bitkisel yağlar, bisküvi ve kakaolu mamuller üzere temel besin yapıtları içeren hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar kısmında Türkiye’nin en fazla ihracat yapan bölgesi Güneydoğu Anadolu oldu. İhracatını yüzde 6,6 artışla 3,8 milyar dolara taşıyan bölgedeki temel besin ihracatçıları, Güneydoğu Anadolu iştigal alanında en fazla ihracat gerçekleştiren kısım oldu. Türkiye’nin toplam ihracatında bölgenin payı makarnada yüzde 68’e, buğday ununda yüzde 37’e, bitkisel yağda ise yüzde 36’ya yaklaştı. En fazla ihracat yapılan ülkeler ise Irak, Suriye ve ABD olurken, İtalya’nın payı yüzde 4,9 olarak gerçekleşti.

“Komşularımız Asya pirinci yerine Türk bulguru yesin istiyoruz”

Hem sektörel düzeyde en fazla ihracat yapan bölge hem de Güneydoğu’da en fazla ihracat yapan kısım olarak ikili muvaffakiyete imza attıklarını belirten Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Önderi Celal Kadooğlu şunları söyledi:

“Temel besin ihracatında en büyük iki pazarımız olan Irak ve Suriye’den siparişlerimiz gerilediği için, 2023 yılında toplam ihracat artışımız sonlu oldu. Irak’ın Trademap bilgilerini incelediğimizde, son yıllarda bu ülkenin Tayland’dan ithalatında bir artış olduğunu görüyoruz. 2022 yılında Irak’ın toplam pirinç ithalatı 1 milyar doları aşmıştı. Irak bu devasa alımın yüzde 60 kadarını Tayland pazarından yapmıştı. Geçtiğimiz yılın birinci yarısında tıpkı ivmede devam eden bu süreç, pirinç üretimindeki problemlerin fiyatlara etkisi nedeniyle yaz ortasından itibaren biraz yavaşladı. Asya’da El Nino kaidelerine bağlı kuraklık probleminin küresel pirinç fiyatlarında neden olduğu yükseliş trendinin 2024 yılı boyunca devam etmesini bekliyoruz. Memleketler ortası ticarette pirincin tonunun 650 doları bulduğu bu ortamda, yüzde 20’ye yakın fiyat avantajı sunan bulgurun daha âlâ bir alternatif olduğunu düşünüyoruz. Hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar kısmında faaliyet gösteren 6 ihracatçı birliğini bir ortaya getirerek kurduğumuz Türkiye Besin İhracatçıları markası, bulgur konusunda tanıtım çalışmaları hazırlıyor. Bu faaliyetlerin de katkısıyla, komşularımızın Asya pirinci yerine Türk bulguruna yük vereceklerine inanıyoruz.”

“Bisküvi-pasta ve şekerli mamullerin ünite fiyatlarında artışlar var”

Bu yıl Güneydoğu’nun temel besin ihracatında ünite fiyat artışı gerçekleşen yapıtların bisküvi-pasta ile şeker ve şeker mamulleri olduğunu belirten Kadooğlu şunları kelam etti:

“Gaziantepli firmaların ağır iştirakçi olduğu besin fuarlarında birbirinden farklı eser kümelerinde birçok üretici görebilirsiniz. Bölgedeki üreticilerimizin makarna, bitkisel yağ ve bisküvi-pasta üzere alanlarda markalaşan yatırımları, büyük bir çeşitlilik sağlıyor. Türk stantlarını dolaşan bir alıcı, hemencecik çabucak her eser kümemizde dünya standartlarında kaliteli üretim yapan bir muhatap bulabiliyor. Bizim özelliğimiz bu kaliteyi rekabetçi fiyatlarla sunabilmemiz, fiyat hassasiyeti olan alıcıları şad tutabilmemiz. Bu yüzden mecbur olmadıkça eserlerimize artırım yapmayı sevmiyoruz, genelde maliyetlerimizi yapıtlara yansıtmak durumunda kalıyoruz. Bu yıl en fazla fiyat artışı bisküvi-pasta ve şekerli mamullerimizde yaşandı. Dünyada şeker pancarı fiyatlarındaki yükseliş, bu yapıtlarda KG başına ihracat fiyatlarımızı yüzde 10 kadar artırdı. Üretim ölçeklerimizin sağladığı maliyet yönetebilme gücümüzü özellikle iç piyasada kullanıyoruz. Yurt içindeki vatandaşlarımıza ithal muadillerine göre daha hoş fiyatlar vermeye çalışıyoruz. 2024 yılında da Güneydoğu Anadolu’nun Türkiye’nin temel besin üretim ve ihracatında birinci sırada yer alacağımıza inanıyoruz.”

“Sırada Güney Kore var”

İhracatta yeni pazarların bulunması ve dış pazarlardaki payımızın arttırılması amacıyla 14-19 Ocak 2024 tarihlerinde Güney Kore’nin Seul kentine yönelik Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörel Ticaret Heyeti programı düzenlediklerini belirten Kadooğlu kelamlarını şöyle tamamladı:

“Satın alma gücü yüksek olan Asyalı ülkelere Türk yapıtlarını tanıtmak, bu bölgeden aldığımız siparişleri daha da artırmak niyetindeyiz. Geçen yıl Singapur’da düzenlenen FHA’da ikili görüşmelerimiz olmuştu, Seul’de gerçekleştireceğimiz programla daha fazla alıcıya ulaşmaya pek edeceğiz.”