Su istikrarı nasıl sağlanır?

Günde 2,5 litre su kaybediyoruz, yerine konulmayan su hasta edebilir

Yaşamımızın devamı için gerekli olan suyun yeteri derecede tüketiminin değerini vurgulayan İstanbul Atlas Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısım Başkanı Prof. Dr. M. Emel Alphan, su istikrarına dikkat çekiyor. Olağan kaidelerde bir insanın günde 2,5 litre su kaybettiğini belirten Prof. Dr. Emel Alphan, “Harcadığımız her 1 kalori için 1-1,5 mililitre su almak zorundayız. Aldığımız suyun çarçabuk hepsini idrar, ter, teneffüs üzere yollarla dışarı atarız. Buna su istikrarı ismi verilir. Bu dengeyi sağlamak için günde 2,5 litre veya 8-10 bardak su ve öteki sıvılardan almak zorundayız” diye konuştu.

İstanbul Atlas Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısım Önderi Prof. Dr. M. Emel Alphan, yaşam için çok değerli bir yeri olan suyun tüketimine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Yetişkin bir insan vücudunun yüzde 59 yani yarıdan birçoklarının su olduğunu belirten Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Bebeklerin vücudunun üçte ikisinden birden fazla yüzde 70’i sudur. Bebek büyüdükçe su oranı azalır, yağ oranı artar. Vücuttaki suyun yüzde 60’ı hücre içinde yüzde 40’ı ise hücre dışı sıvılarda bulunur” dedi.

Su vücudumuz için vazgeçilmez bir kaynak…

Suyun vücuttaki fonksiyonlarına işaret eden Prof. Dr. M. Emel Alphan, şunları söyledi:

Su yediğimiz yiyeceklerde bulunan besin öğelerinin sindirimi, emilimi, taşınması ve metabolizması için gereklidir. Metabolizma sonucu oluşan, artık ziyanlı konuların böbrekler yoluyla dışarı atılmasını sağlar. Vücudumuzun kullanamadığı, gerekli olandan fazla alınan ve vücutta oluşan ziyanlı bileşiklerin birden fazla su içinde çözünerek idrar veyahut dışkıyla dışarı atılır. Mucibince su içilmediği vakit birtakım mineraller böbreklerde çökerek böbrek taşlarına neden olabilir. Vücudumuzun ısısının denetimi, eklemlerimizin kayganlığı vücuttaki su sayesinde olur. Sıcak havada terleme ve ter buharlaşırken vücuttan emdiği ısı nedeniyle derimiz soğur ve bu nedenle serinlik hissederiz. Kuru sıcaklıkta nemli havaya göre kendimizi daha rahat hissetmemizin nedeni terimizin buharlaşmasının daha kolay olmasındandır.

Su içmezsek ne olur?

Susadığımız halde su içmezsek vücudumuz kendi suyunu tutmaya çalışır. İdrara az çıkarız ve kan hacmi azalır, tansiyonumuz düşer. Vücudumuzdan dışkı, deri ve akciğerler yoluyla su kaybı devam ettiği için ve idrarın da kesinlikle bir ağırlaşma kapasitesi olmasından dolayı vücudumuz kurur ve sıhhatini yitirir. Vücudumuzdaki suyun yüzde 15’inin kaybedilmesi ise komaya ve ömrün yitirilmesine neden olur.

Su istikrarını sağlamak için günde 8-10 bardak su içilmelidir

Normal koşullarda yetişkin bir insan günde idrarla 1,5 litre, deriden 0,5 litre, teneffüsle 0,3 litre, bağırsaklardan 0,2 litre olmak üzere toplam 2,5 litre su kaybeder.

Su kaybı sonucu kan plazmasının yoğunluğu yüzde 1 artınca beyindeki susama merkezi uyarılarak susama duygusu gelişir ve kişi su veyahut yerini tutan içecek içer. Harcadığımız her bir kalori için 1-1,5 mililitre su almak zorundayız.

Aldığımız suyun hemen hepsini idrar, ter, teneffüs üzere yollarla dışarı atarız. Buna su istikrarı ismi verilir. Bu dengeyi sağlamak için günde 2,5 litre veyahut 8-10 bardak su ve öteki sıvılardan almak zorundayız.

İshal ve kusmada sıvı kaybı nasıl dengelenir?

Besin zehirlenmesi ve bağırsak enfeksiyonları üzere durumlarda kusma ve ishalle vücuttan su ile sodyum ve potasyum kaybı da olur. İshal yüzünden vücut kurur. Bu özellikle çocukları etkiler ve kuruma yüzünden çocuklarda vefat bile olur. Bunu önlemek için ishal olan çocuğa meskenlerde hazırlanan sıvı bir karışım ebediyen içirilmelidir. Enfeksiyonlar da ateş de yükselebilir. Meskende çocuğun beslenmesi ve sıvısı ayarlanırken gerektiği takdirde doktora da başvurulmalıdır.

Ağızdan sıvı tedavisi için konutta hazırlanacak sıvının birleşimi şöyledir:

1 su bardağı açık çaya üçte iki silme çay kaşığı tuz, tuzun yarısı kadar yemek sodası, 1 silme yemek kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı limon eklenir, karıştırılır ve ishalli çocuğa içirilir. Şeker yerine varsa pekmez konulabilir. Limon suyu yoksa koruk veyahut şeftali suyu konur. Bu sıvı yetişkin şahıslardaki ishaller için de uygundur.

İshalde nasıl beslenilir?

Sıvı tedavisi yanında hasta uygun biçimde beslenmelidir. Çocuk emiyorsa emzirmeye devam edilir. Emmiyorsa yoğurt, yoğurtlu yağsız pirinç çorbası veyahut yoğurt-pirinç lapası, yoğurt haşlanmış patates veyahut havuç ezmesi tuz eklenerek yedirilir, tuzlu ayran içirilir. Bu cins besinleri yetişkinler de ishal olduklarında tüketebilir.