Türk bilim insanları bir kanser tipi için akıllı ilaç geliştiriyor!

Türk bilim insanları nükseden ve dirençli ALL kanserinde yeni bir tedavi formülü geliştirerek, hayvan testlerinden elde edilen sonuçları bilim dünyasına tanıttı.

Üsküdar Üniversitesi Transgenik Hücre Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi (TRGENMER) Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, nükseden ve dirençli ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) kanserine yönelik yeni bir tedavi yolu geliştirdiklerini belirterek, “Hayvan testlerinde elde ettiğimiz sonuçları bilim dünyasının en saygın mecmuası Nature yayın kümesinde Cancer Tekrar Therapy’de yayımladık.” dedi.

Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan: “Bundan sonraki süreçte insan klinik testlere geçmeyi ve ülkemizin yerli, akıllı, canlı ilaçlarından birini geliştirmeyi hedefliyoruz. Üniversitemizde bunun için kurulacak olan GMP laboratuvarı sayesinde Faz çalışmalarına başlamış olacağız.”

Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi (MDBF) Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı öğretim üyesi, Transgenik Hücre Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi (TRGENMER) Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, nadir bir hastalık olan ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) kanseri için yaptıkları çalışma ve geldikleri noktaya ilişkin bilgi verdi.

Günümüzde kanserle eforda ihtilal niteliğinde bir adım olan, özelleştirilmiş ve kanseri tanıyıp öldürebilme özelliğine sahip CAR-T hücre terapisi hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, T hücrelerinin ‘Yeniden Programlanması’ nın başlangıç evresinde, hastadan alınan T hücrelerinin, laboratuvar kurallarında genetik olarak değiştirildiğini, bu basamakta, hücrelere özel bir tanıma yeteneği kazandıracak olan kimerik antijen reseptörü (CAR) eklendiğini kaydetti.

Modifiye edilen T hücreleri büyük ölçekte çoğaltılarak güçlendiriliyor

‘Geliştirilen Hücrelerin Çoğaltılması’ evresinde da modifiye edilen T hücrelerinin büyük ölçekte çoğaltılarak güçlendirildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, bu sayede, bağışıklık sisteminin güçlendirilmiş ve özelleştirilmiş hücrelerle desteklendiğini anlattı.

‘Gerçekleştirilen Infüzyon’ etabında ise hazırlanan CAR-T hücrelerinin, hasta vücuduna geri verildiğini lisana getiren Dr. Taştan, bu adımda da artık kanserle gayrette aktif görev alabilecek olan güçlü hücrelerin sisteme dahil edilmesinin sağlandığını vurguladı.

Geleneksel tedavilere dirençli durumlarda umut vaat ediyor

Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, ‘Hedefe Yönelik Saldırı’ evresinde da CAR-T hücrelerinin, vücuttaki kanser hücrelerini özel bir biçimde tanıyarak ve onlarla etkileşime geçerek kansere karşı özel bir atak başlattığını anlatan, şöyle devam etti:

“CAR-T hücre terapisi, özellikle klasik tedavilere dirençli durumlarda umut vaat ediyor. CAR-T hücre terapisi, ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) kanseri için FDA tarafından onaylanan bir tedavi prosedürüdür ve klâsik tedavilere kıyasla daha faal sonuçlar elde etmektedir. Bu tedavi, hastanın kendi T hücrelerini genetik olarak mühendislikle değiştirerek kanser hücrelerine karşı özel bir akın başlatır.

Geleneksel tedaviler ekseriyetle kemoterapi ve radyoterapiyi içerir, ancak CAR-T hücre terapisi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücrelerini spesifik olarak gaye alması bakımından farklılık gösterir. Bu sayede vücudun sağlıklı hücrelerine olumsuz bir etki yapmazken yalnızca kanser hücrelerine karşı bir aktivite göstermektedir. Bu özelleştirilmiş yaklaşım, dirençli veya tekrarlayan ALL durumlarında daha etkili bir tedavi seçeneği sunabilir.”

ALL kanserinde yeni bir tedavi yöntemi

Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan, ALL kanseri için geliştirdikleri yani tedavi tekniğini lisana getirerek, şöyle devam etti:

“2021 yılından bu yana hem laboratuvar testlerimizde hem de hayvan testlerimizde, geliştirmiş olduğumuz uygulama sistemi sayesinde CAR-T hücrelerin kansere karşı aktif bir karşılık oluşturduğunu ve ortadan vakit geçmesine rağmen stabil halde dolanımda kalıp kanserin nüks etmesi durumunda tekrar karşılık oluşturabildiğini ispatlamış olduk. Bu sayede nükseden ve dirençli ALL kanserinde yeni bir tedavi metodu geliştirmiş olduk. Hayvan testlerinde elde ettiğimiz sonuçları bilim dünyasının en saygın mecmuası Nature yayın kümesinde Cancer Tekrar Therapy’de yayımladık.

Bundan sonraki süreçte insan klinik testlere geçmeyi ve ülkemizin yerli, akıllı, canlı ilaçlarından birini geliştirmeyi hedefliyoruz. Üniversitemizde bunun için kurulacak olan GMP (Good Manufacturing Practices) laboratuvarı sayesinde Faz çalışmalarına başlamış olacağız. Faz çalışmaları için tüm hazırlıklarımızı tamamladık ve gelecekte sadece ALL değil öteki kanser tipleri için de tedaviler üretmek ismine laboratuvarımızda çalışmalar devam etmekte.”